Η Παιδεία, Είναι Αρετή και Αφοβία

Ο Κέβης ο Θηβαίος υπήρξε μαθητής του Σωκράτη. Ο Πλάτων αναφέρει πως ήταν από τους μαθητές που προσέφεραν την περιουσία τους, για την απελευθέρωση του δασκάλου τους. Εκείνος, ωστόσο, δεν δέχτηκε και προτίμησε τον θάνατο. Ο Κέβης παρευρισκόταν, την τελευταία ημέρα της ζωής του, μέσα στο δεσμωτήριο και την στιγμή που ήπιε το κώνειο. Μερικά από τα πιο σημαντικά σημεία του κειμένου για το πώς είναι μια πραγματική παιδεία...

KEBHTOΣ ΠΙΝΑΞ - ΤΟ ΧΡΥΣΟΥΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ

«.. Ο δρόμος που οδηγεί στην αληθινή Παιδεία είναι τραχύς και πετρώδης και καταλήγει ανάμεσα από γκρεμούς σε μιά μικρή θύρα. Επάνω στο βουνό βρίσκεται ένας βράχος και εκεί στέκονται η Εγκράτεια και η Καρτερία, που τραβούν πρός το μέρος τους εκείνους που πλησιάζουν, τους ενθαρρύνουν και τους δείχνουν πως ο δρόμος από εκεί και πέρα είναι ομαλός. Μέσα σε άλλον περίβολο, είναι το «Οικητήριο των Ευδαιμόνων», όπου μένουν όλες οι αρετές και η Ευδαιμονία. Κοντά στην πύλη, στέκεται επάνω σε τετράγωνη πέτρα, η Παιδεία και μαζί της η Αλήθεια και η Πειθώ.

Η Παιδεία τους οπλίζει με αφοβία, με σκοπό την αποφυγή των κακών στην ζωή τους. Τους καθορίζει και οδηγεί στην Επιστήμη και στις άλλες Αρετές και αυτές πάλι, στην Ευδαιμονία. Εκεί, όταν φτάνουν, καθίστανται «αυτάρκεις». Επομένως, η επιστήμη και γενικά η γνώση δεν είναι αφηρημένη φιλοσοφική έννοια και ενατένηση του κόσμου, αλλά αποτελεί μέσο για την άσκηση της αρετής.

Ο άνθρωπος πρέπει να ενδιαφέρεται τόσο για την επιστήμη, όσο τον εξυπηρετεί στις πρακτικές του ανάγκες. Ο ευδαίμων είναι αυτάρκης και αυτεξούσιος. Η απόλυτη, όμως, ανεξαρτησία είναι ασυμβίβαστη προς τις συνθήκες και τους όρους της κοινωνικής συμβιώσεως.

Ο άνθρωπος είναι για τον Αριστοτέλη «φύσει κοινωνικόν ζώον» και κατά συνέπεια, πρέπει να εργάζεται και για τους άλλους. Εκείνος που έχει φθάσει στην Ευδαιμονία, δεν ενοχλείται ούτε από την Λύπη, ούτε από την Ακρασία, ούτε από την Φιλαργυρία, ούτε από την Πενία, ούτε από κανένα άλλο κακό. Κατ' αυτόν τον τρόπο, φθάνει στην αυτοκυριαρχία, αποδεσμεύεται από τα πάθη και καταλήγει στην «απάθεια».

Καταλαβαίνετε τώρα γιατί πάνω από όλα.. την παιδεία προσπαθούν να εξαφανίσουν; 

Λέγοντας βέβαια «απάθεια» , να διευκρινίσουμε ότι δεν εννοούμε την αδιαφορία, αλλά την έλλειψη πόθου προς κάθε τι εφήμερο και πρόσκαιρο, δια συγκεντρώσεως δυνάμεων προς απόκτηση του Αιωνίου και του Οντως Οντος, ούτως ώστε οι σκέψεις να καταστούν ήρεμες και ατάραχες. Λύπες, δοκιμασίες, ασθένειες, αποτυχίες, είναι γεγονότα, τα οποία δεν πρέπει να επηρεάζουν την ηρεμία του νοητικού του ανθρώπου. Δεν πέφτει αυτός σε λύπη ή κατήφεια, σε απαισιοδοξία και απογοήτευση, γιατί γνωρίζει ότι οι δοκιμασίες είναι εκείνες, οι οποίες καθιστούν την θέληση ισχυρή και αποτελεσματική.

Τα δώρα της Παιδείας είναι σταθερά και αμετάκλητα, για αυτό δεν πρέπει στην ζωή να επαναπαύονται οι άνθρωποι στην τύχη που τα δικά της δώρα δεν είναι σταθερά. Ο,τι οι άνθρωποι δεν μπορούν να εξηγήσουν, το αποδίδουν απλώς στην Τύχη. Στον κόσμο, όμως, τίποτα δεν γίνεται τυχαία και τα πάντα υπόκεινται στην νομοτέλεια των φυσικών νόμων.

Να γνωρίζουμε, όμως, ότι Γνώσεις που δεν τελούν σε συνάρτηση με την διάκριση του αγαθού και του κακού, δεν ασκούν καμία επίδραση στην τελειοποίηση του ανθρώπου. Γιατί μπορεί κάποιος να κατέχει τις μαθήσεις αυτές και παράλληλα να είναι ακρατής, φιλάργυρος, άδικος, προδότης κ.α. Οι Έλληνες δεν ζητούσαν από την φιλοσοφία μόνο την λύση των θεωρητικών προβλημάτων, αλλά και των κοινωνικών, που αφορούσαν την πολιτεία. Από τότε που ο Πλάτων αποφάνθηκε πως -

"Τότε μόνον θα ευτυχήσουν οι πολιτείες, αν κυβερνήσουν οι φιλόσοφοι ή φιλοσοφήσουν οι κυβερνήτες"                 

Η ελληνική φιλοσοφία δεν έπαυσε να ερευνά ποιό είναι το ιδανικό πολίτευμα για την ίδρυση της ιδανικής πολιτείας. Λέει λοιπόν σε κάποια στιγμή ο Κέβης στο κείμενό του για την Παιδεία :

- Βλέπεις κοντά στην πύλη, ότι υπάρχει μία ωραία γυναίκα, κάπως προχωρημένης ηλικίας, με όμορφο όμως πρόσωπο και με απλή και αστόλιστη ενδυμασία; Δεν στέκεται σε στρογγυλή πέτρα, αλλά επάνω σε τετράγωνη, με σταθερή βάση. Και μαζί της είναι άλλες δύο που φαίνεται ότι είναι θυγατέρες της.

- Φαίνεται πως έτσι είναι.

- Από αυτές, η πρώτη, που είναι στη μέση, είναι η Παιδεία, η άλλη είναι η Αλήθεια και η άλλη η Πειθώ.

- Γιατί στέκεται σε τετράγωνη πέτρα αυτή;

- Αποτελεί απόδειξη, είπε ο γέρος, ότι είναι ασφαλής και βέβαιος ο δρόμος, ο οποίος οδηγεί σε αυτήν για εκείνους που έρχονται και είναι σίγουρα αυτά που δίδονται στους λήπτες.

- Και ποιά είναι αυτά που δίνει;

- Θάρρος και αφοβία, είπε αυτός.

- Και αυτά τα συγκεκριμένα, ποιά είναι;

- Είναι η γνώση, για να μην παθαίνει κανείς τίποτα φοβερό στην ζωή του.

Όταν φθάσει κανείς στην Παιδεία, τον θεραπεύει και τον ποτίζει με την δύναμή της, με σκοπό να καθαρίσει πρώτα και να του αποβάλει όλα τα κακά, τα οποία είχε, όταν ήλθε.

- Ποιά είναι αυτά;

- Την άγνοια και την πλάνη που έχει ποτιστεί από την Απάτη και την αλαζονεία και την επιθυμία και την ακράτεια και την οργή και την φιλαργυρία και όλα τα υπόλοιπα.

- Και ποιός είναι αυτός ο δρόμος που οδηγεί στην αληθινή Παιδεία;

- Βλέπεις επάνω, εκείνον τον τόπο, όπου δεν κατοικεί κανείς, αλλά φαίνεται να είναι έρημος;

- Βλέπω..

- Λοιπόν, και μία πόρτα μικρή και έναν δρόμο εμπρός στην πόρτα που δεν έχει πολύ κόσμο, αλλά πολύ λίγοι άνθρωποι βαδίζουν, γιατί φαίνεται σαν να μην είναι δρόμος στην πραγματικότητα και είναι τραχύς και πετρώδης;

- Ναι

- Και ένα βουνό υψηλό φαίνεται να είναι και ανηφορικός δρόμος, πολύ στενός με βαθείς κρημνούς από εδώ και από εκεί.

- Βλέπω.

- Αυτός είναι ο δρόμος που οδηγεί στην αληθινή Παιδεία. Και είναι πολύ δύσκολο να τον κοιτάξει κανείς...

Διάβασε ακόμη Περί Παιδείας

Η σωστή Παιδεία δεν επιβάλλει τίποτα, αλλά αποβάλλει κάθε σκληρό ή αρνητικό, ώστε να μπορεί η βλάστηση προς το αγαθό να φθάσει και ως την λεγομένη ηθική ικανοποίηση. Τότε, ακόμα και τα σκληρότερα εμπόδια δεν είναι δυνατόν να σβήσουν την επιθυμία και τον έρωτα του ανθρώπου να φθάσει στην τελειότητα του πολίτη.

Διάβασε Περί Διάνοιας

Η Διάνοια είναι αυτό το οποίο μας χαρακτηρίζει ως λογικά όντα. Με αυτήν σκεπτόμαστε και ενεργούμε. Αυτή είναι ο νους, το ηγεμονικό, όπως έλεγαν οι Στωικοί. Ο νους δεν είναι λειτουργία του εγκεφάλου, αλλά λειτουργία της περιφερείας του πνεύματος γενόμενη δια του εγκεφάλου και εις τον εγκέφαλον.

Ξανά-Στρέφονται στους Έλληνες

Υποχρεωτικό μάθημα θα είναι τα αρχαία Ελληνικά σε δεκατρία δημοτικά σχολεία στην Οξφόρδη. Πιστεύεται ότι η εισαγωγή των ελληνικών στα σχολεία μπορεί να έχει θετική επίδραση στην κατανόηση της αγγλικής γλώσσας.

Εμείς οι Έλληνες, έχουμε το ύψιστο θεϊκό δώρο, το οποίο και θα έπρεπε να αποτελεί το μεγάλο θεμέλιο της Παιδείας μας, την Αρχαία μας Ελληνική Γραμματεία, που δυστυχώς όμως, πιο πολύ την σέβονται και την εκτιμούν οι ξένοι, παρά εμείς οι ίδιοι.

Ο Βρετανός Νομπελίστας της λογοτεχνίας Μπέρναρντ Σω έλεγε ότι.

«Όποιο σπίτι δεν έχει μέσα του την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, δεν έχει στέγη».

Και ο Γερμανός φιλόσοφος Γκαίτε, όταν τον ρωτούσαν οι μαθητές του τι να διαβάσουμε, αυτός απαντούσε.

«τους αρχαίους Έλληνες». Τότε τον ξαναρωτούσαν οι μαθητές του: «Μετά τι να διαβάσουμε;». Αυτός απαντούσε: «Ξανά τους αρχαίους Έλληνες». Τότε οι μαθητές του τον ρωτούσαν: «Και μετά τι να διαβάσουμε;». Αυτός απαντούσε: «Μόνο τους αρχαίους Έλληνες»..

Τους Αρχαίους Έλληνες.