Ο 5ος και ο 4ος αιώνας π.Χ. είναι η εποχή της ακμής των πόλεων και της αύξησης της ισχύος του βασιλείου της Μακεδονίας αντίστοιχα. Ο 5ος αιώνας είναι ο αιώνας της σταθερότητας, καθώς όλος ο ελληνικός κόσμος οργανώνεται σε συμμαχίες γύρω από το δίπολο Αθήνα-Σπάρτη. Ο 4ος αιώνας είναι ο αιώνας της πολυδιάσπασης των δυνάμεων του ελληνικού κόσμου (με τη σπαρτιατική, έπειτα τη θηβαϊκή ηγεμονία και στη συνέχεια τη Β’ αθηναϊκή συμμαχία), με αποτέλεσμα την αστάθεια, τις συχνές περσικές παρεμβάσεις αλλά και τη διαμόρφωση της πανελλήνιας ιδέας, με κύριο εκπρόσωπο τον Ισοκράτη, ο οποίος αναζητούσε έναν ισχυρό ηγεμόνα για να συνενώσει τους Έλληνες εναντίον των Περσών. Τότε διατυπώθηκε και η άποψη περί μίας ‘εξέχουσας προσωπικότητας’ που άνοιξε το δρόμο για την επικράτηση της μοναρχίας επί του συστήματος πολιτικής οργάνωσης των πόλεων.
Ας σημειωθεί ότι η ελληνική συνείδηση είχε διαμορφωθεί ήδη την πρώιμη αρχαϊκή εποχή. Πρώτη γραπτή μαρτυρία, ο όρος πανέλληνες που απαντάται στον Ησίοδο, περί το 700 π.Χ.
Την περίοδο αυτή συναντούμε την ανάπτυξη όλων των μορφών διακρατικών σχέσεων μεταξύ των ελληνικών κρατών, τόσο πολιτικών όσο και θρησκευτικών ενώσεων. Συνήφθησαν, λοιπόν:
-διμερείς συνθήκες, με επίσημη ονομασία ‘συνθήκη’
-πολυμερείς συμμαχίες
-συνοικισμοί πόλεων
-ομοσπονδιακά κράτη και
-θρησκευτικές ενώσεις, με κατ’ εξοχήν την αμφικτιονία των Δελφών.
Πιο σημαντικές ήταν οι πολυμερείς ενώσεις διότι συνένωναν μεγαλύτερα τμήματα του ελληνικού χώρου και ήταν πιο αποτελεσματικές από οργανωτική άποψη, όπως π.χ. η Α’ αθηναϊκή συμμαχία.
Από το τέλος των περσικών πολέμων έχουμε ευρεία χρήση του γραπτού λόγου: στην τραγωδία, στην αύξηση του αριθμού των δημόσιων και ιδιωτικών επιγραφών. Καθιερώθηκε, ακόμη, η αποτύπωση του εθνικού ονόματος στον οπισθότυπο των νομισμάτων. (Το εθνικό όνομα παραγόταν από τοπωνύμια ή από ευρύτερες γεωγραφικές περιοχές.)
Οι πολιτικές συνθήκες οδήγησαν στην ανάπτυξη καινούργιων ειδών γραπτού λόγου, όπως η αττική πεζογραφία και το δράμα. Νέα είδη του γραπτού λόγου και η ιστοριογραφία, δημιούργημα της πρώιμης κλασικής περιόδου, το δοκίμιο, η βιογραφία, το μυθιστόρημα.
Επιστήμες αναπτύσσονται, π.χ. η ιατρική. Τα θέματα του δράματος είναι σύγχρονα γεγονότα και καταστάσεις και οι κωμωδίες του Αριστοφάνη. Ο Ηρόδοτος συγγράφει την ιστορία των περσικών και ο Θουκυδίδης αυτήν του Πελοποννησιακού πολέμου. Ο Ξενοφώντας συνεχίζει τη διήγηση του Θουκυδίδη μέχρι το 362 π.Χ.
Η πολιτική φιλοσοφία ασχολείται με ζητήματα πολιτικής πράξης και θεωρίας. Οι ρήτορες εκφωνούν λόγους για πραγματικά ζητήματα της εξωτερικής και της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης.
Ο 5ος και ο 4ος αιώνας π.Χ. είναι η εποχή της ακμής των πόλεων και της αύξησης της ισχύος του βασιλείου της Μακεδονίας αντίστοιχα. Ο 5ος αιώνας είναι ο αιώνας της σταθερότητας, καθώς όλος ο ελληνικός κόσμος οργανώνεται σε συμμαχίες γύρω από το δίπολο Αθήνα-Σπάρτη.
ΑπάντησηΔιαγραφή